Punkt oporu "Łagiewniki"

Prace na odcinku budowlanym "Łagiewniki" rozpoczęto w 1936 roku i prawdopodobnie w tym samym roku wybudowano wszystkie schrony stanowiące trzon obrony pozycji. Punkt oporu "Łagiewniki" miał być jednym
z najmocniejszych odcinków obrony na Śląsku, rozciągał się od Maciejkowic (obecnie dzielnica Chorzowa) do Huty Zygmunt w Łagiewnikach (obecnie dzielnica Bytomia). Lokalizacja fortyfikacji w tym miejscu miała znaczenie, gdyż schrony zostały umieszczone w taki sposób, aby zaryglować dwie najkrótsze drogi z Bytomia do Katowicami, tym samym blokując jeden z najbardziej prawdopodobnych kierunków niemieckiego ataku. Ponadto schrony łagiewnickie miały strzec magistrali kolejowej Bytom - Chorzów i wybudowanej po podziale Śląska, omijającej Bytom, linii Tarnowskie Góry - Chorzów.
Na punkcie oporu zlokalizowano, aż trzy schrony dla artylerii polowej (centralny już nie istnieje), oraz dwa schrony uzbrojone w armaty ppanc. W ramach prac zagęszczających obronę na O. Warze, w 1938 roku wybudowano schrony pozorne uzbrojone, których celem było wspieranie schronu Nr 1. W sierpniu 1939 roku powstała ostatnia budowla - żelbetowy polowy schron piechoty. Jednak nie zdążono go dokończyć, o czym świadczą zachowane do dziś fragmenty szalunku. Wybudowane schrony zostały obsadzone przez 4 kompanie karabinów maszynowych 75 pułku piechoty, oraz artylerzyści z 11 baterii 23 p.a.l..

Mapa z 1937 roku, obsad obiektów oraz głównych kierunków celów koniecznych do osłony.

Obiekt 1 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 158 (numeracja własna)
Typ obiektu		Schron pozorny uzbrojony
Rok budowy		1938
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'33.6"N 18°58'47.0"E
Opis:		Obiekty pozorne uzbrojone składały się z części bojowej, oraz dobudowanej fałszywej ściany tylnej i kopuły pozornej. Strona bojowa mieściła wewnątrz izbę, mierzącą 3 metry kwadratowe - blok bojowy o minimalnej wielkości. W części pozornej znajdował się otwór z drewnianymi drzwiami obitymi blachą na ramie stalowej, za którymi znajdowało się pomieszczenie podręcznego składziku lub magazynka amunicji.
Elementy pancerne:		- strzelnica broni maszynowej model 1938 ( niezachowane ) - drzwi dwudzielne jednoskrzydłowe model 1938 ( niezachowane )
Liczba strzelnic:		- 1 x strzelnica broni maszynowej
Wyjście ewakuacyjne		BRAK
Uzbrojenie:		- Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Pełna obsada: 2 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		BRAK
Dodatkowe informacje:		Schron został wchłonięty przez miejskie wysypisko śmieci, niestety brak informacji, czy obiekt został jedynie zasypany czy całkowicie zniszczony.
Forma ochrony:		BRAK

Obiekt 2 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		BRAK
Typ obiektu		Schron łącznicy telefonicznej
Rok budowy		1937
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'12.7"N 18°58'40.3"E
Opis:		Jest to niewielki schron przeznaczony dla żołnierza z sekcji łączności obsługującego centralkę łącznicy telefonicznej.
Elementy pancerne:		- Lekkie metalowe drzwi
Liczba strzelnic:		BRAK
Uzbrojenie:		Indywidualne żołnierza
Załoga:		1 żołnierz
Typ wentylacji:		Brak
Dodatkowe informacje:		Obiekt jest znacząco porośnięty krzakami przez co dostęp jest utrudniony.
Forma ochrony:		BRAK

Obiekt 3 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 1
Typ obiektu		Schron bojowy dla dwóch armat ppanc. oraz c.k.m.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'33.6"N 18°57'57.8"E
Opis:		Dwukondygnacyjny schron będący jednym z większych obiektów fortecznych wybudowanych na terenie Śląskiego O.Waru. Dolna kondygnacja mieściła pomieszczenia dla załogi i magazyny amunicyjne skomunikowane z górna kondygnacją - bojową, windą amunicyjną oraz drabinkami. Schron posiada wejście o szerokości 110 cm, tak jak wszystkie obiekty artyleryjskie wybudowane w 1936 roku. Jednak aby armatę przeciwpancerną wz.36 wprowadzić na stanowisko należało ją rozebrać na główne komponenty i wnieść ręcznie. Obiekt dodatkowo miał współgrać z schronami nr 46 oraz nr 6 w prowadzeniu skutecznej obrony przeciwpancernej.
Elementy pancerne:		- Kopuła bojowa model 36 sygnatura: ZO 1936 N76 - 2 x pancerze pionowe z 1936 - 2 x pancerze zamykające strzelnice armat ppanc. model 1936 (niezachowane) - Drzwi pancerne dwudzielne, dwuskrzydłowe model 1936 - dwudzielne (niezachowane) - Drzwi kratowe o szerokości 110 cm model 1936 (niezachowane) - Wewnętrzne drzwi gazoszczelne (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. w kopule bojowej - 2 x strzelnice c.k.m. w pancerzach pionowych - 2 x strzelnice armat ppanc. - 1 x strzelnica obrony bliskiej
Łączność optyczna		POSIADA - w kierunku schronu nr 6
Wyjście ewakuacyjne		BRAK - funkcje wyjścia ewakuacyjnego mogły pełnić strzelnice armat.
Uzbrojenie:		- 2 x Armata przeciwpancerna wz. 36, 37 mm Bofors L/45/M - 3 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 2 podoficerów + 12 żołnierzy Pełna obsada: ok 6 podoficerów + ok 25 żołnierzy
Silnik:		TAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie elektrycznym. - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Obecnie schron w trakcie prac rewitalizacyjnych, dzięki staraniom Koła Terenowego "Chorzów" z Stowarzyszenia "Pro Fortalicium".
Forma ochrony:		Rejestr zabytków - Nr rej.: A/787/2021 - Decyzja: K-RD.5140.17.2021.MB z dn. 24.03.23021 r.

Obiekt 4 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 157
Typ obiektu		Schron pozorny uzbrojony
Rok budowy		1938
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'35.9"N 18°57'33.3"E
Opis:		Obiekty pozorne uzbrojone składały się z części bojowej, oraz dobudowanej fałszywej ściany tylnej i kopuły pozornej. Strona bojowa mieściła wewnątrz izbę, mierzącą 3 metry kwadratowe - blok bojowy o minimalnej wielkości. W części pozornej znajdował się otwór z drewnianymi drzwiami obitymi blachą na ramie stalowej, za którymi znajdowało się pomieszczenie podręcznego składziku lub magazynka amunicji.
Elementy pancerne:		- Strzelnica broni maszynowej model 1938 - Drzwi dwudzielne jednoskrzydłowe model 1938 (niezachowane )
Liczba strzelnic:		- 1 x strzelnica broni maszynowej
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK
Uzbrojenie:		- Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Pełna obsada: 2 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		BRAK
Dodatkowe informacje:		Obiekt w trakcie prac rewitalizacyjnych prowadzonych przez koło Terenowe "Chorzów" z Stowarzyszenia "Pro Fortalicium".
Forma ochrony:		BRAK

Obiekt 5 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 2
Typ obiektu		Schron bojowy dla c.k.m. do ognia czołowego.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'46.1"N 18°56'59.1"E
Opis:		Dwukondygnacyjny schron wyposażony w dwie strzelnice osłonięte pancerzem pionowym, pozwalające na pokrycie przedpola ogniem c.k.m.. Uzbrojenie stanowiło 2 c.k.m. oraz kbk UR. Schron systematycznie popada w ruinę gdyż zbieracze złomu zabrali się za wykuwanie ze ścian stalowych elementów. Zachowały się natomiast pancerze c.k.m.. Dolna kondygnacja podtopiona i zaśmiecona, ale dzięki wodzie trudno dostępna, dlatego zachowało się trochę drobnego wyposażenia takiego jak półki i ławki. Górna posiada wylewkę imitującą PCV.
Elementy pancerne:		- 2 x pancerze pionowe z 1936 - Drzwi dwudzielne jednoskrzydłowe z wizjerem model 36 (niezachowane) - Drzwi kratowe model 36 (niezachowane) - Zamknięcia wyjścia ewakuacyjnego model 36 pancerz zewnętrzny (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 2 x strzelnice c.k.m. za pancerzami pionowymi - 1 x strzelnica obrony bliskiej
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		POSIADA - 1 szt.
Uzbrojenie:		- 2 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - karabin przeciwpancerny wz. 35 "UR" - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 podoficer + 3 żołnierzy Pełna obsada: 2 podoficerów + ok 10 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator napędzany ręcznym. - Wentylator odsysania gazów prochowych
Dodatkowe informacje:		Schron zlokalizowany obok parkingu przy "Żabich dołach". Silnie zanieczyszczony. Odwiedzając schron zachowaj ostrożność.
Forma ochrony:		Rejestr zabytków: Nr rej.: A/837/2021 Decyzja: K-RD.5140.59.2021.MB z dn. 16.06.2021r.

Obiekt 6 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 3
Typ obiektu		Schron bojowy dla c.k.m.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'35.2"N 18°56'59.7"E
Opis:		Schron bojowy dla ciężkich karabinów maszynowych, pełniący również funkcje dowodzenia. Po wojnie wzdłuż schronu poprowadzona została przemysłowa linia kolejowa, a na magistrali wykonano wiadukt. Podczas tych prac obiekt został pozbawiony płaszcza ziemnego oraz naruszono ławę na której opierał się fundament obiektu co doprowadziło do zsunięcia schronu i jego przechylenia. Część socjalna i magazynowa zalana wodą, sekcja bojowa dostępna jedynie przez wyjście ewakuacyjne, lub podczas niskiego stanu wody. Na zewnątrz, dzięki sporemu przesunięciu obiektu można zobaczyć techniczne szczegóły wykonania płaszcza kamiennego i płyty detonacyjnej.
Elementy pancerne:		- kopuła bojowa model 36 sygnatura: ZO 1936 N967 - 2 x pancerze pionowe z 1936 - Drzwi dwudzielne jednoskrzydłowe z wizjerem model 36 (niezachowane) - Drzwi kratowe model 36 niezachowane) - Zamknięcia wyjścia ewakuacyjnego model 36 pancerz zewnętrzny (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. w kopule bojowej - 2 x strzelnice c.k.m. za pancerzami pionowymi - 1 x strzelnica obrony bliskiej
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		POSIADA - 1 szt.
Uzbrojenie:		- 3 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - karabin przeciwpancerny wz. 35 "UR" - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 oficer + 4 żołnierzy Pełna obsada: 1 oficer + 3 podoficerów + ok 14 żołnierzy
silnik:		BRAK DANYCH
Typ wentylacji:		- Główny wentylator napędzany ręcznie - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych
Dodatkowe informacje:		Teren wokół obiektu z licznymi dziurami, odwiedzając schron należy zachować ostrożność.
Forma ochrony:		- Wpis w gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom

Obiekt 7 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 4
Typ obiektu		Schron bojowy dla c.k.m.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'35.0"N 18°56'56.8"E
Opis:		Nieduży schron bojowy dla ciężkiego karabinu maszynowego. Schron wzniesiono ok. 50 metrów na wschód od nasypu magistrali. Obiekt był znakomicie zamaskowany, gdyż wykonano go jako budowlę zagłębioną. Dzięki temu nad poziom gruntu wystawała jedynie słabo widoczna kopuła pancerna. Wejścia do schronu znajdowały się poniżej poziomu gruntu i wiodły do nich schody prowadzące bezpośrednio z rowów dobiegowych. Po wojnie bezpośrednio za schronem poprowadzona wykop dla kolei przemysłowej. Ponieważ jedno z dwóch wejść przeszkadzało budowniczym, to rozebrano je, a strop i kopułę zasypano.
Elementy pancerne:		- Kopuła bojowa model 1936 sygnatura: ZO 1936 N963 - 2x drzwi pancerne dwudzielne model 1936 (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m w kopule pancernej
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK
Uzbrojenie:		- 1 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - karabin przeciwpancerny wz. 35 "UR"
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 podoficer + 3 żołnierzy Pełna obsada: 1 podoficer + ok 6 żołnierzy
silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie ręcznym. - Ręczny wentylator odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Obiekt okresowo zamieszkiwany przez bezdomnych i silnie zanieczyszczony. Odwiedzając schron zachowaj ostrożność.
Forma ochrony:		- Wpis w gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom

Obiekt 8 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 5
Typ obiektu		Schron bojowy c.k.m. oraz dowodzenia punktem oporu.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'26.0"N 18°56'40.1"E
Opis:		Jest to dwukondygnacyjny, schron bojowy dla ciężkich karabinów maszynowych, pełniący również funkcje obiektu dowodzenia punktem oporu "Łagiewniki". Uzbrojony w 3 c.k.m. (jeden w półkopule i dwa za płytami pancernymi) oraz r.k.m.. Posiada wyjście ewakuacyjne tworzące pomocniczą strzelnicę r.k.m.. Obiekt konstrukcyjnie przypomina schrony nr 9, 10, 12 oraz 49. Jednak został rozbudowany o dodatkowe izby ze względu na to, że mieścił stanowisko dowodzenia punktu oporu. Teren wokół obiektu został silnie przekształcony ze względu na bliskość drogi i linii tramwajowej.
Elementy pancerne:		- kopuła bojowa model 36 sygnatura: ZO 1936 N69 - 2 x pancerze pionowe z 1936 - komplet drzwi gazoszczelnych - drzwi pancerne model 36 - dwudzielne, jednoskrzydłowe z wizjerem - Zamknięcia wyjścia ewakuacyjnego model 36 - pancerz zewnętrzny - Drzwi kratowe model 1936 (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. kopuła bojowa - 2 x strzelnice c.k.m. pancerze pionowe - 1 x strzelnica obrony bliskiej
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		Posiada - 1 wyjście.
Uzbrojenie:		- 3 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 oficer + 1 podoficer + 3 żołnierzy Pełna obsada: 1 oficer + 4 podoficerów + ok 13 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie ręcznym. - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Schron pod opieka Koła Terenowego "Chorzów" z Stowarzyszenia "Pro Fortalicium". Zwiedzanie: Sezon: maj-październik, schron otwarty w każdą drugą sobotę miesiąca w godz. 10-15 Grupy zorganizowane - wstęp cały rok po uzgodnieniu terminu.
Forma ochrony:		Rejestr zabytków - Nr rej.: A/765/2021 - Decyzja: K-RD.5140.14.2021.MB z dnia 25.02.2021

Obiekt 9 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 6
Typ obiektu		Schron artyleryjski.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'13.4"N 18°57'00.3"E
Opis:		Dwukondygnacyjny schron artylerii polowej przeznaczony dla armaty 75mm oraz 2 c.k.m. Izba armaty polowej skierowana tradytorowo w kierunku przedpola schronów nr 1 oraz 46. Jedna ze strzelnic c.k.m. ma za zadanie pokryć ostrzałem zapole obiektu oraz tory kolejowe w kierunku Katowic. Natomiast druga ze strzelnic c.k.m. skierowana została w stronę budynku koszar punktu oporu, jednakże znajduje się ok 5 metrów ponad torowiskiem i posiada spore pole martwe. Problem rozwiązano w niestandardowy sposób, dodając strzelnicę obrony bliskiej (r.k.m., kb.) umieszczoną na dolnej kondygnacji. Skarpy równi ogniowej tej strzelnicy są obmurowane. Na dolnej kondygnacji znajdował się magazyn amunicji dostarczanej na górę windą (niestety nie zachowała się).
Elementy pancerne:		- kopuła obserwacyjna model 36 sygnatura: ZO 1936 N22 - 2 x pancerz warstwowy z 1936 - Pancerze strzelnicy armaty polowej 75 mm model 1936 (niezachowane) - Drzwi pancerne dwudzielne, dwuskrzydłowe model 1936 - dwudzielne (niezachowane) - Drzwi kratowe o szerokości 110 cm model 1936 (niezachowane) - Wewnętrzne drzwi gazoszczelne (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 2 x strzelnica c.k.m za pancerzami warstwowymi - 1 strzelnica armaty 75 mm - 3 x strzelnice obrony bliskiej
Łaczność optyczna		TAK - w kierunku schronu nr 1 oraz 46
Wyjście ewakuacyjne		BRAK - funkcje wyjścia ewakuacyjnego mogła pełnić strzelnice armaty.
Uzbrojenie:		- Armata polowa 75 mm armata wz. 1897 - 2 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 2 żołnierzy 1 podoficer art + 4 kanonierów Pełna obsada: 2 podoficerów + ok 14 żołnierzy 2 podoficer art + 4 kanonierów
Silnik:		TAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie elektrycznym. - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		odwiedzając schron zachowaj ostrożność.
Forma ochrony:		Rejestr zabytków - Nr rej.: A/893/2021 - Decyzja: K-RD.5140.102.2021.MB z dn. 29.10.2021r.

Obiekt 10 na mapie

KARTA SCHRONU		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		BRAK
Typ obiektu		Schron bierny - amunicyjny
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'09.6"N 18°56'56.4"E
Opis:		Schron bierny pełniący rolę magazynu amunicji. Obiekt zachowany w dobrym stanie, brak wszystkich drzwi. Ukształtowanie terenu również dobrze się zachowało. Schron znajduje się na terenie dawnej zajezdni tramwajowej, a obecnych warsztatów remontowych. To oraz gęste zarośla utrudniają dostanie się do obiektu.
Elementy pancerne:		BRAK
Liczba strzelnic:		BRAK
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK
Uzbrojenie:		BRAK
Załoga:		BRAK DANYCH
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		BRAK
Dodatkowe informacje:		Obiekt okresowo zamieszkiwany przez bezdomnych. odwiedzając schron zachowaj ostrożność.
Forma ochrony:		BRAK

Obiekt 11 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		BRAK
Typ obiektu		Schron łącznicy telefonicznej
Rok budowy		1937
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°18'58.3"N 18°56'57.2"E
Opis:		Na zapolu pozycji, na pustej parceli leżącej na granicy ogródków działkowych i posesji przy ul. Miłej 10 znajduje się schron łącznicy telefonicznej, przeznaczony do kierowania ruchem telefonicznym pomiędzy sąsiednimi obiektami oraz pozostałymi punktami oporu.
Elementy pancerne:		Lekkie drzwi stalowe (niezachowane)
Liczba strzelnic:		BRAK
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK
Uzbrojenie:		- Indywidualne żołnierza.
Załoga:		1 żołnierz
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		BRAK
Dodatkowe informacje:
Forma ochrony:		BRAK

Obiekty 12 i 13 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Koszary bez numeru, schron po drugiej stronie drogi - nr 8
Typ obiektu		Budynek koszarowy wraz z schronami bojowymi dla c.k.m.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'11.5"N 18°56'45.6"E
Opis:		Koszary 4 kompanii karabinów maszynowych 75 pułku piechoty, oraz artylerzyści z 11 baterii 23 p.a.l. pod dowództwem mjr. Jana Stefana Witkowskiego. W czasie pokoju koszary zapewniały miejsce dla odpowiednio 3 oficerów, 17 podoficerów oraz 120 strzelców z kompanii karabinów maszynowych. Oraz miejsce dla żołnierzy baterii p.a.l 2 oficerów, 4 podoficerów i 16 kanonierów. Sam obiekt jak inne tego typu został wzniesiony razem z schronami bojowymi dobudowanymi do elewacji koszar. Mniejszy z nich, mieszczący dwa stanowiska c.k.m. i wyjście awaryjne, dostawiony jest do wschodniej ściany koszar. Wejście do schronu znajduje się na klatce schodowej koszar. Drugi, większy schron nr 8, ze względu na bliskość drogi wybudowany został po drugiej stronie nasypu (13 na mapie). Niestety, podczas poszerzania drogi został zniszczony (wg niepotwierdzonej relacji jedynie zasypany).
Elementy pancerne:		Obiekt zlokalizowany bezpośrednio przy koszarach: - 2 x pancerz warstwowy z 1936 - Drzwi gazoszczelne Obiekt nr 8 po drugiej stronie drogi: - Brak danych
Liczba strzelnic:		Obiekt zlokalizowany bezpośrednio przy koszarach: - 2 x strzelnica c.k.m. za pancerzem warstwowym Obiekt nr 8 po drugiej stronie drogi: - Według relacji co najmniej 2 x strzelnice c.k.m.
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		Posiada - schron przy koszarach 1 wyjście.
Uzbrojenie:		- 2 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 w zachowanym schronie - co najmniej 2 ciężkie karabin maszynowy wz. 30 w schronie nr 8
Załoga:		Obsada pokojowa: Obiekt przy koszarach - 3 żołnierzy Obiekt nr 8 - 3 żołnierzy Pełna obsada: Obiekt przy koszarach - 2 podoficerów + 6 żołnierzy Obiekt nr 8 - prawdopodobnie 2 podoficerów + 6 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Obecnie koszary są budynkiem mieszkalnym. Schron nr 8 zburzony lub zasypany.
Forma ochrony:

Obiekt 14 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 7
Typ obiektu		Schron artyleryjski
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'22.6"N 18°56'11.5"E
Opis:		Centralny schron artylerii, który zbudowano "okrakiem" na nasypie obecnej ul. Pszczelnej. Na podstawie dokumentów można określić, że miał to być główny obiekt artyleryjski punktu oporu "Łagiewniki". Jeszcze w trakcie okupacji został rozebrany dla przywrócenia komunikacji i pozostały po nim jedynie archiwalne fotografie, na podstawie których można określić, że schron uzbrojony był w armatę polowa oraz w co najmniej dwa ciężkie karabiny maszynowe. Jeden z karabinów maszynowych był umieszczony w kopule pancernej model 1936 natomiast drugi za pancerzem warstwowym z 1936 roku. Wspomnienia Bolesława Suszka sugerują, że schron mógł mieć nawet trzy c.k.m.'y.
Elementy pancerne:		- Kopuła bojowa model 1936 sygnatura nieznana(niezachowana) - Kopuła obserwacyjna model 1936 sygnatura nieznana (niezachowana) - Pancerze strzelnicy armaty polowej 75 mm model 36 (niezachowane) - 1 lub 2 pancerze warstwowe z 1936
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnica c.k.m. w kopule bojowej - Co najmniej 1 strzelnica c.k.m. za pancerzem warstwowym - 1 x strzelnica armaty 75 mm - Brak informacji o strzelnicach obrony bliskiej
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK - funkcje wyjścia ewakuacyjnego mogła pełnić strzelnica armaty.
Uzbrojenie:		- Armata polowa 75 mm armata wz. 1897 - 2-3 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 3 żołnierzy 1 oficer + 1 podoficer art. + 4 kanonierów Pełna obsada: 2/3 podoficerów + ok 14 żołnierzy 2 podoficer art + 4 kanonierów
Silnik:		TAK - BRAK POTWIERDZENIA
Typ wentylacji:		BRAK MOŻLIWOŚCI POTWIERDZENIA - Główny wentylator o napędzie elektrycznym. - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Zniszczony w czasie wojny.
Forma ochrony:		BRAK

fot. za: Denkschrift üeber die polnische Landesbefestigung, Berlin 1941,s. 216.

fot. za: Bolesław Suszka, Punkt oporu "Łagiewniki" Wspomnienia, Infort numer specjalny 2009

Próba rekonstrukcji schronu na podstawie zachowanych fotografii.

Obiekt 15 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 9
Typ obiektu		Schron bojowy c.k.m.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'46.5"N 18°56'13.0"E
Opis:		Dwukondygnacyjny schron bojowy dla ciężkich karabinów maszynowych. Uzbrojony w 3 c.k.m. (jeden w kopule oraz dwa w strzelnicach ściennych. Na wyposażeniu schronu znajdował się również karabin p.panc. "UR". Dolna kondygnacja zalana wodą. Wnętrze rozszabrowane.
Elementy pancerne:		- Kopuła bojowa model 36, sygnatura: ZO 1936 N81 - Pancerz pionowy z 1936 - Pancerz warstwowy z 1036 - Drzwi kratowe model 1936 (niezachowane) - drzwi pancerne model 36 - dwudzielne, jednoskrzydłowe z wizjerem (niezachowane) - Wewnętrzne drzwi gazoszczelne (niezachowane) - Zamknięcia wyjścia ewakuacyjnego model 36 (niezachowany)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. w kopule bojowej - 1 x strzelnica c.k.m. za pancerzem pionowym - 1 x strzelnica c.k.m. za pancerzem warstwowym
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		POSIADA - 1 szt.
Uzbrojenie:		- 3 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - Karabin przeciwpancerny wz. 35 "UR" - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 podoficer + 5 żołnierzy Pełna obsada: 3 podoficerów + ok 11 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie ręcznym. - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Obiekt okresowo zamieszkiwany przez bezdomnych i silnie zanieczyszczony. odwiedzając schron zachowaj ostrożność.
Forma ochrony:		- Wpis w gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom

Obiekt 14 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		BRAK
Typ obiektu		Żelbetowy schron polowy do ognia bocznego dwustronnego.
Rok budowy		1939
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'46.4"N 18°55'56.6"E
Opis:		Obiekt został wybudowany najprawdopodobniej tuż przed wybuchem wojny, o czym może świadczyć pozostały w niektórych miejscach szalunek. Schron posiada dwie strzelnice i wejście stanowiące przelotnię. Otoczenie schronu jest całkowicie przekształcone z powodu wybudowanego stadionu.
Elementy pancerne:		BRAK
Liczba strzelnic:		- 2 x strzelnice c.k.m. - 2 x strzelnica obrony bliskiej
Łaczność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK
Uzbrojenie:		- 2 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30
Załoga:		Pełna obsada: 2 podoficerów + 4 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		BRAK
Dodatkowe informacje:		Obiekt dostępny jedynie w czasie użytkowania stadionu.
Forma ochrony:		- Wpis w gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom

Obiekt 17 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 10
Typ obiektu		Schron bojowy c.k.m..
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'44.3"N 18°55'41.9"E
Opis:		Obiekt niestety już nie istnieje. Na podstawie licznie zachowanych zdjęć schronu można określić jego typ i budowę. Był do dwukondygnacyjny schron bojowy dla c.k.m o bliźniaczej konstrukcji do schronu nr 9 i 49, dzięki czemu można z dużym przybliżeniem również ukazać jego wnętrze. Zbudowano go około 50 - 100 metrów na północ od skrzyżowania ul. Świętochłowickiej i Krzyżowej.
Elementy pancerne:		- Kopuła bojowa model 1936, sygnatura nieznana (niezachowana) - Pancerz pionowy z 1936 (niezachowany) - Pancerz warstwowy z 1936 (niezachowany) - 2 x drzwi pancerne model 1936 - dwudzielne, jednoskrzydłowe z wizjerem (niezachowane) - Wewnętrzne drzwi gazoszczelne (niezachowane) - Zamknięcia wyjścia ewakuacyjnego model 1936 (niezachowany)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. w kopule pancernej - 1 x strzelnica c.k.m. za pancerzem pionowym - 1 x strzelnica c.k.m. za pancerzem warstwowym
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		POSIADA - 1 szt.
Uzbrojenie:		- 3 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 podoficer + 6 żołnierzy Pełna obsada: 3 podoficerów + ok 11 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie ręcznym. - 2 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Został wysadzony i rozebrany w latach 50 - tych.
Forma ochrony:		BRAK

Obiekt 18 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 11
Typ obiektu		Schron artylerii polowej oraz ppanc.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'38.6"N 18°55'19.9"E
Opis:		Dwukondygnacyjny, silnie rozbudowany obiekt, którego głównym uzbrojeniem była armata polowa 75 mm oraz ppanc. Schron wyróżnia również zastosowana duża ilość strzelnic c.k.m., która była wynikiem umieszczenia obiektu na skrzydle punktu oporu. Również jak na obiekty budowane w 1936 jest podwójne wejście do schronu, tworzące swego rodzaju przelotnię. Strzelnica armaty ppanc. skierowana została w kierunku ulicy Krzyżowej. Natomiast strzelnica armaty polowej została umieszczona w kierunku przejścia granicznego w Goduli.
Elementy pancerne:		- kopuła bojowa model 1936, sygnatura: ZO 1936 N958 - kopuła obserwacyjna model 1936, ZO 1936 N19 - pancerz pionowy z 1936 - 2 x pancerz warstwowy z 1936 - Pancerze strzelnicy armaty polowej 75 mm model 1936 (niezachowane) - Pancerze zamykające strzelnice armat ppanc. model 1936 (niezachowane) - Drzwi pancerne dwudzielne, dwuskrzydłowe model 1936 - dwudzielne (niezachowane) - 2 x drzwi kratowe o szerokości 110 cm model 1936 (niezachowane) - Wewnętrzne drzwi gazoszczelne (niezachowane)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. w kopule pancernej - 1 x strzelnica c.k.m. za pancerzem pionowym - 2 x strzelnice c.k.m. za pancerzami warstwowymi - 1 x strzelnica armaty 75mm - 1 x strzelnica armaty ppanc. 37 mm - 3 x strzelnica obrony bliskiej
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		BRAK - funkcje wyjścia ewakuacyjnego mogły pełnić strzelnice armat.
Uzbrojenie:		- Armata polowa 75 mm armata wz. 1897 - Armata przeciwpancerna wz. 36, 37 mm Bofors L/45/M - 4 x Ciężki karabin maszynowy wz. 30 - 1 lub 2 - Ręczne karabiny maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 2 podoficerów + 8 żołnierzy 1 podoficer art. + 4 kanonierów Pełna obsada: 6 podoficerów + ok 20 żołnierzy 2 podoficer art. + 4 kanonierów
Silnik:		TAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie elektrycznym. - 3 x ręczne wentylatory odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Obiekt okresowo zamieszkiwany przez bezdomnych i silnie zanieczyszczony. Odwiedzając schron zachowaj ostrożność.
Forma ochrony:		Rejestr zabytków Nr rej.: A/794/2021 Decyzja: K-RD.5140.28.2021.MB z dnia 12.04.2021r.

Obiekt 19 na mapie

KARTA SCHRONU
Pozycja:		Punkt oporu "Łagiewniki"
Numer obiektu		Nr 12
Typ obiektu		Schron bojowy c.k.m.
Rok budowy		1936
Lokalizacja GPS (±10 m):		50°19'25.3"N 18°55'23.4"E
Opis:		Dwukondygnacyjny schron bojowy dla ciężkich karabinów maszynowych, pełniący również funkcje dowodzenia. Schron znajduje się na prywatnej posesji, obiekt mocno zarośnięty krzakami.
Elementy pancerne:		- Kopuła bojowa model 1936 sygnatura: ZO 1936 N79 - Pancerz warstwowy z 1936 - 2 x Drzwi pancerne model 1936 - dwudzielne, jednoskrzydłowe z wizjerem (niezachowane) - Wewnętrzne drzwi gazoszczelne (niezachowane) - Zamknięcia wyjścia ewakuacyjnego model 36 (niezachowany)
Liczba strzelnic:		- 3 x strzelnice c.k.m. w kopule pancernej - 1 x strzelnica c.k.m. za pancerzem warstwowym
Łączność optyczna		BRAK
Wyjście ewakuacyjne		POSIADA - 1 szt.
Uzbrojenie:		- 2 x Ciężkie karabiny maszynowy wz. 30 - Ręczny karabin maszynowy
Załoga:		Obsada pokojowa: 1 oficer + 3 żołnierzy Pełna obsada: 1 oficer + 2 podoficerów + 8 żołnierzy
Silnik:		BRAK
Typ wentylacji:		- Główny wentylator o napędzie ręcznym. - 1 x ręczny wentylator odsysania gazów prochowych.
Dodatkowe informacje:		Obiekt niedostępny, znajduje się na prywatnym terenie.
Forma ochrony:		- Wpis w gminnej ewidencji zabytków miasta Bytom

Szanowni Państwo! W związku ze wzrastającym zainteresowaniem fortyfikacjami i wynikającym stąd wysypie stron internetowych im poświęconym, programom edukacyjnym oraz innym przedsięwzięciom, zwracamy się z prośbą do użytkowników niniejszego serwisu o poszanowanie naszego czasu, wysiłków oraz prawa autorskiego. Niezastosowanie się, zwłaszcza do tego ostatniego, może pociągnąć za sobą skutki prawne.

---